Blog

❓ โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) หรือที่มักเรียกกันว่า “อัมพฤกษ์” หรือ “อัมพาต” เป็นภาวะที่เกิดจากความผิดปกติของการไหลเวียนของเลือดในสมอง เช่น ภาวะที่สมองขาดเลือด หรือมีเลือดออกในสมอง ซึ่งส่งผลให้เซลล์สมองขาดออกซิเจน ทำให้เซลล์สมองตายภายในไม่กี่นาที

✨ โรคนี้เป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ต้องได้รับการดูแลโดยเร่งด่วน หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันเวลา อาจส่งผลต่อการทำงานของสมองในระยะยาวหรืออาจทำให้เสียชีวิตได้ จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุขพบว่า ใน1ปีคนไทยเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดในสมองสูงถึง13,000 คน หรือเฉลี่ยประมาณ 37 คนต่อวันเลยทีเดียว

สาเหตุของการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง

• อายุที่มากขึ้น ส่งผลให้หลอดเลือดในสมองเสื่อม สูญเสียความยืดหยุ่น
• โรคความดันโลหิตสูง เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุด เพิ่มโอกาสการเกิดหลอดเลือดสมองตีบหรือแตก
• โรคเบาหวาน ทำให้หลอดเลือดเกิดการแข็งตัว (Atherosclerosis)
• โรคไขมันในเลือดสูง ไขมันในเลือดโดยเฉพาะ LDL จะสะสมในผนังหลอดเลือด
• การสูบบุหรี่ สารพิษในบุหรี่ เช่น นิโคติน และคาร์บอนมอนอกไซด์ ทำให้หลอดเลือดเสียหาย
• การดื่มสุราในปริมาณมากเป็นประจำ สามารถเพิ่มความดันโลหิตและส่งผลเสียต่อหัวใจและหลอดเลือด
• โรคอ้วน ทำให้หัวใจทำงานหนักและเพิ่มความเสี่ยงของโรคที่เกี่ยวข้อง เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน และไขมันในเลือดสูง

☯️ ซึ่งในทางการแพทย์แผนจีนนั้นมองว่า โรคนี้เกิดจากความไม่สมดุลระหว่างอิน และ หยาง ในร่างกาย โดย อินอ่อนกำลังและจมลงสู่ส่วนล่าง ขณะที่ หยางแรงกล้าและพุ่งขึ้นสู่ส่วนบน เมื่อขาดความชุ่มชื้นในการหล่อเลี้ยง หยางยิ่งแกร่งจนแปรสภาพเป็น ลม พลังเลือดและชี่ไหลย้อนกลับขึ้นข้างบน ผสมผสานกับเสมหะ และ ความร้อนที่สะสมปกคลุมทวารสมอง นำไปสู่ความผิดปกติทั้งด้านร่างกายและจิตใจ โดยเฉพาะในระบบสมอง

อาการ

📍ใบหน้า : มุมปากตกหรือชา ด้านใดด้านหนึ่งของใบหน้าไม่สามารถยิ้มหรือเคลื่อนไหวได้ตามปกติ

📍แขนหรือขา : อ่อนแรงหรือชา โดยเฉพาะที่แขนหรือขาข้างใดข้างหนึ่ง

📍การพูด : พูดไม่ชัดหรือไม่สามารถพูดได้ รวมถึงอาจไม่เข้าใจคำพูดของผู้อื่น

📍การมองเห็น : มองเห็นภาพซ้อนหรือมองไม่ชัดในตาข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้าง

📍การทรงตัว : เวียนศีรษะหรือเสียการทรงตัว

หลักการ **FAST** เพื่อประเมินอาการของโรคเบื้องต้น 4 อาการ

– F (Face) : ใบหน้าเบี้ยวหรือมุมปากตก

– A (Arms) : ยกแขนไม่ขึ้น หรือยกแขนแล้วแขนตก

– S (Speech ) : มีปัญหาในการสื่อสาร หรือพูดไม่ชัด

– T (Time) : หากพบอาการดังกล่าวต้องรีบพาไปโรงพยาบาลโดยด่วน

ประเภทของโรคหลอดเลือดสมอง

แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ

1. โรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน (Ischemic Stroke)

เกิดจากการอุดตันของหลอดเลือดสมองเนื่องจากลิ่มเลือดหรือคราบไขมันที่สะสมในหลอดเลือด เป็นประเภทที่พบได้บ่อยที่สุด (ประมาณ 87% ของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง)

2. โรคหลอดเลือดสมองแตก (Hemorrhagic Stroke)

เกิดจากหลอดเลือดสมองแตก มีเลือดออก ส่งผลให้เซลล์สมองขาดออกซิเจน ทำให้เกิดแรงดันในสมอง และเกิดความเสียหายต่อสมอง

☯️ การแยกกลุ่มอาการในทางการแพทย์แผนจีน

1. โรคกระทำต่อเส้นลมปราณ : อาการของโรคจะรุนแรงน้อยกว่า เนื่องจากตำแหน่งของโรคค่อนข้างตื่นอาการหลัก คือ มีสติแจ่มใสเป็นปกติ แต่ร่างกายครึ่งซีกอ่อนแรง มุมปากตก พูดติดขัด

อาการร่วม แบ่งเป็น 5 ประเภท

• ความร้อนของตับลอยขึ้นสูง : ตาและหน้าแดง ปวดศีรษะ ขี้โมโห ปากแห้ง คอแห้ง ปัสสาวะมีสีเหลืองเข้ม อุจจาระแข็งถ่ายยาก ลิ้นสีแดง ฝ้าลิ้นเหลือง
• เส้นลมปราณมีลมและเสมหะอุดกั้น : บริเวณแขนขาชา หรือมีอาการเกร็ง เวียนศีรษะ ฝ้าลิ้นเหนียว
• อวัยวะกลวงมีเสมหะและความร้อนอุดกั้น : มีเสมหะเหลืองข้น แน่นท้อง ปัสสาวะมีสีเหลืองเข้ม อุจจาระแข็งถ่ายยาก ลิ้นสีแดง ฝ้าลิ้นเหลืองเหนียว
• ชี่พร่องมีเลือดคั่ง : บริเวณหน้าขาวซีด เหนื่อยง่าย แขนขาอ่อนแรง มือเท้าบวม ลิ้นมีสีคล้ำ ฝ้าลิ้นขาวเหนียว
• อินพร่อง มีลมภายใน : บริเวณแขนขาชาเกร็ง จิตใจกระสับกระส่าย นอนไม่หลับ เวียนศีรษะ มักได้ยินเสียงในหู ลิ้นแดง ฝ้าลิ้นน้อย

2. โรคกระทำต่ออวัยวะภายใน : อาการของโรคค่อนข้างหนัก เนื่องจากตำแหน่งของโรคค่อนข้างลึก

อาการหลัก คือ หมดสติหรือสติไม่แจ่มใส ร่างกายครึ่งซีกอ่อนแรง มุมปากตก พูดติดขัด

อาการร่วมแบ่งเป็น 2 ประเภท

• กลุ่มอาการตึงเกร็ง : ปากปิดและกัดฟันแน่น มือกำแน่น แขนขาเกร็ง
• กลุ่มอาการอ่อนเปลี้ย : ตาปิดแต่ปากเปิดอ้า มือทั้ง2ข้างแบออก แขนขาอ่อนแรง ปัสสาวะอุจจาระราด ไม่สามารถควบคุมได้

ฝังเข็มรักษาโรคหลอดเลือดสมอง (stroke) ได้จริงไหม❓

“การฝังเข็ม  ได้รับการยอมรับจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ว่าสามารถนำมาใช้ในการรักษาโรคหลอดเลือดสมองได้ เนื่องจากมีประสิทธิภาพในการช่วยฟื้นฟูที่ชัดเจน”

💡ฝังเข็มช่วยอะไร

• เพิ่มการไหลเวียนเลือด : สามารถช่วยให้สมองได้รับเลือดและออกซิเจนที่จำเป็น ส่งผลให้เนื้อสมองที่ขาดเลือดได้รับการฟื้นฟูและลดความเสี่ยงในการเกิดการตายของเนื้อสมอง
• ลดการกระตุ้นของระบบประสาทซิมพาเทติก : ระบบประสาทซิมพาเทติกมีบทบาทในการควบคุมการหดตัวของหลอดเลือด ดังนั้นการฝังเข็มจึงทำให้หลอดเลือดขยายตัวและเพิ่มการไหลเวียนของเลือด
• ฟื้นฟูการทำงานของร่างกาย : เช่น อาการอัมพาต หรือความบกพร่องในการเคลื่อนไหว
• ลดอาการปวดและบวม : ฝังเข็มช่วยลด อาการปวดหรือบวมจากภาวะแทรกซ้อนของโรคหลอดเลือดสมอง
• ปรับสมดุลของร่างกาย : การฝังเข็มยังช่วยในการปรับสมดุลของระบบการทำงานของร่างกายทั้งระบบประสาทและฮอร์โมน ซึ่งสามารถช่วยลดความเครียดและกระตุ้นการฟื้นตัว

⚠️ การป้องกันโรค

• ควบคุมปัจจัยเสี่ยง: เช่น รักษาความดันโลหิตและน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติ
• ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต: เช่น หยุดสูบบุหรี่ ลดการดื่มสุรา และออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ: หลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูง น้ำตาลสูง และเพิ่มผักผลไม้ในมื้ออาหาร
• ตรวจสุขภาพประจำปี: เพื่อคัดกรองโรคที่เป็นปัจจัยเสี่ยงและรักษาได้ตั้งแต่ระยะแรก

โรคหลอดเลือดสมองเป็นภัยคุกคามต่อชีวิตและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย แต่สามารถลดความเสี่ยงและป้องกันได้ด้วยการดูแลสุขภาพและปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การรักษาด้วยการฝังเข็มจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ดี ที่สามารถช่วยฟื้นฟูการทำงานของร่างกายและสมอง หากพบอาการของโรค ควรรีบไปพบแพทย์ทันทีเพื่อเพิ่มโอกาสในการรักษาและลดผลกระทบระยะยาว

“รักษาเร็ว หายไว เชื่อใจ เจินฟู่คลินิก”